تأثیر زئولیت غنی شده با کلسیم بر برخی ویزگی های رشدی و فیزیولوژیکی پسته تحت تنش وشوری و قلیاییت

به منظور مطالعه تأثیر زئولیت غنی شده با کلسیم در شرایط شور و قلیا بر رشد، ترکیب شیمیایی و خصوصیات فیزیولوژیک و اکوفیزیولوژیک پسته (رقم بادامی ریز زرند)، دو آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی و در محیط کشت پرلیت انجام شد. در آزمایش اول، چهار سطح شوری (0، 75، 150 و 225 میلی مولار کلرید سدیم) و سه سطح زئولیت غنی شده با کلسیم (0، 10 و 20 درصد وزنی) و در آزمایش دوم، چهار سطح بی کربنات پتاسیم (0، 40، 80 و 120 میلی‎مولار) و سه سطح زئولیت غنی شده با کلسیم (0، 10 و 20 درصد وزنی) به عنوان تیمار در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش اول نشان داد، با افزایش شوری به 225 میلی مولار کلرید سدیم، وزن خشک اندام هوایی، ریشه، تعداد و سطح برگ به ترتیب 23، 34، 20 و 17 درصد کاهش معنی داری یافتند. هم چنین شوری سبب کاهش خصوصیات فیزیولوژیک و اکوفیزیولوژیک ازجمله شاخص کلروفیل a، b، کلروفیل کل، پروتئین و نسبت کلروفیل فلورسانس گردید. کاربرد 10 درصد وزنی زئولیت، سطح برگ، وزن خشک ریشه و کلروفیل b را به ترتیب 30، 42 و 68 درصد افزایش داد. شوری سبب افزایش میزان پرولین برگ گردید، کاربرد زئولیت غنی شده با کلسیم نیز این پارامتر را به میزان 100 درصد افزایش داد. با افزایش شوری، غلظت عناصر سدیم، پتاسیم، کلسیم، روی و کلر اندام هوایی افزایش و منیزیم اندام هوایی کاهش یافت. هم چنین شوری باعث افزایش سدیم، روی و کلر ریشه و کاهش پتاسیم، فسفر و آهن ریشه گردید، لیکن با کاربرد 10 درصد وزنی زئولیت، کلسیم و منیزیم اندام هوایی و کلسیم و آهن ریشه افزایش و سدیم، پتاسیم، فسفر، روی و کلر اندام هوایی و سدیم، پتاسیم، فسفر و روی ریشه کاهش یافتند. نتایج آزمایش دوم نشان داد، با افزایش غلظت بی کربنات پتاسیم به 40 میلی مولار، تعداد برگ، سطح برگ و وزن خشک اندام هوایی با کاهش معنی داری روبه رو شد و با مصرف 10 درصد وزنی زئولیت غنی شده با کلسیم، پارامترهای تعداد برگ، سطح برگ و وزن خشک اندام هوایی و ریشه به ترتیب 30، 55، 40 و 98 درصد افزایش یافت. با افزایش غلظت بی کربنات پتاسیم به 120 میلی مولار، کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئید کاهش و زئولیت (10 درصد وزنی)، بر خصوصیات فیزیولوژیک ذکر شده تأثیر مثبت داشته و باعث افزایش آن ها گردید. با افزایش قلیاییت، کلر و پتاسیم اندام هوایی افزایش و کلسیم، منیزیم، فسفر، آهن و روی کاهش یافت. هم چنین در ریشه نیز با افزایش قلیاییت، پتاسیم و منیزیم ریشه افزایش و کلسیم، فسفر، آهن و روی کاهش یافت. کاربرد 10 درصد وزنی زئولیت غنی شده با کلسیم، باعث افزایش پتاسیم، کلسیم و منیزیم اندام هوایی و پتاسیم، کلسیم و آهن ریشه گردید.